De ministers van Financiën van de 27 EU-landen zijn het in de nacht van
woensdag op donderdag eens geworden over een toezichthouder op de
bankensector. Dat meldden diverse aanwezigen, waaronder eurocommissaris
Michel Barnier en de voorzitter van de vergadering, de Cypriotische minister
van Financiën Vassos Shiarly.
Over de bankentoezichthouder is lang gedebatteerd, de laatste vergadering
duurde 14 uur. In het centrum van het bankentoezicht komt de Europese
Centrale Bank (ECB) te staan.
De Cyprioot Shiarly sprak van het akkoord als ,,een kerstcadeau voor heel
Europa”. Volgens hem is het algemene doel van het bankenakkoord het herstel
van vertrouwen in de sector, zo voegde hij toe.
Vrijdag moeten de regeringsleiders van de lidstaten van de Europese Unie nog
hun definitieve goedkeuring verlenen aan het bankenakkoord.
1)Grote en kleine banken
Eén van de knelpunten was de vraag welke banken onder het Europese toezicht
zouden komen. Besloten is dat het gaat om banken met een balanstotaal van
meer dan 30 miljard euro. In totaal vallen circa 200 grote banken onder het
nieuwe toezicht van de ECB.
De waakhond krijgt ook het recht om in te grijpen bij kleinere banken, wanneer
ze dat nodig acht. Maar kleinere banken blijven in eerste instantie onder
het nationale toezicht vallen.
Deze oplossing is een compromis tussen Duitsland aan de ene kant, en Nederland
en Frankrijk aan de andere kant. Laatstgenoemden wilden in eerste instantie
een deal, waarbij alle banken (in totaal 6000) onder het Europese toezicht
zouden vallen. Duitsland wilde alleen de grote banken onder Europees
toezicht plaatsen.
De toezichthouder wordt volgend jaar al actief en moet volgens eurocommissaris
Barnier per 1 maart 2014 volledig operationeel zijn
In Nederland hebben ING, Rabobank, ABN Amro en SNS Reaal meer dan 30 miljard
euro op de balans staan. ING heeft zo'n 1279 miljard euro, Rabo 800 miljard
euro, ABN 430 miljard euro en SNS 132,1 miljard euro.
2)Macht ECB
Een belangrijk twistpunt was ook de dubbele rol van de Europese Centrale Bank,
die verantwoordelijk is voor het monetaire beleid van de eurozone en daar
het bankentoezicht bij krijgt.
Duitsland was bang voor potentiële belangenconflicten, als de ECB bijvoorbeeld
moet beslissen over hoe soepel de leencondities voor banken mogen zijn aan
de ene kant, en tegelijk moet toezien of banken wel solide zijn.
Volgens diverse internationale media, waaronder persbureau Reuters
, is besloten om 'tegenkrachten' te organiseren voor de macht van de ECB,
door een bemiddelend comité in te stellen dat bij meningsverschillen tussen
de ECB en nationale toezichthouders een oplossing probeert te vinden. De
finale beslissingsmacht over het toezicht zou echter wel degelijk bij de ECB
liggen.
3)Positie City Londen
Een heikele kwestie was ook de verhouding tusssen de eurolanden en de
niet-eurolanden binnen de Europese Unie.
Groot-Brittannië was beducht dat de overkoepelende Europese bankautoriteit
EBA, die zich onder meer bezig houdt met regels voor de kapitaalbuffers van
banken, gedomineerd zal worden door de eurolanden. Dat zou mogelijk de
belangen van de bancaire sector in de Londense City schaden.
De oplossing die hiervoor is gevonden, behelst een tweevoudig stemsysteem,
waarbij de eurolanden en de niet-eurolanden apart goedkeuring moeten geven
aan het wijzigen van regels onder de vlag van de Europese bankautoriteit.
4)Directe kapitaalsteun banken
Het instellen van Europees bankentoezicht is van groot belang voor landen met
probleembanken. Idee is namelijk dat directe kapitaalsteun aan banken via
het Europese noodfonds ESM kan plaatsvinden, zodra banken ook onder Europees
toezicht vallen. Daarmee hoeft de last van een bankenredding niet meer
direct op een nationale regering te vallen.
De eurolanden zijn er echter nog niet uit in hoeverre directe bankensteun ook
van toepassing kan zijn op banken die nu in de problemen zitten, zoals in
Spanje het geval is, of dat dit alleen voor toekomstige gevallen zal gelden.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl